Meer dan een generatiegrens

Meer dan een generatiegrens
Impressie VREDESTUIN-bijeenkomst d.d. 12 mei 2016

De voor 12 mei 2016 geplande VREDESTUIN-bijeenkomst zou een vervolg zijn op de VREDESTUIN-bijeenkomst van december 2015 en een poging om een relatie aan te gaan met een jongere generatie (potentiële) vredesactivisten. Via een noodgreep en een koppeling met de actie tegen de Landmachtdagen is dat gelukt, zij het dat de georganiseerde groep jongere vredesactivisten van Duitse afkomst was en lid van het Sozialistisch-Demokratische Studierendenverband (SDS) Münster, hoewel de meesten van hen in Enschede (Universiteit Twente en Saxion Hogeschool) studeerden. Van de zes aanwezige (Duitse) jongeren, studeerden er drie of vier op de UT, één of twee aan de Saxion Hogeschool en één in Münster. Van de vijf “Enschedese” Duitse jongeren hebben we inmiddels het e-mail-adres. Opmerkelijk was de aanwezigheid van één mevrouw die een dag eerder een pamfletje in ontvangst genomen had (maar van wie we verder geen gegevens hebben). Verder een viertal min of meer regelmatige bezoekers van onze VREDESTUIN-activiteiten en vijf leden van Enschede voor Vrede waarmee het totaal aantal aanwezigen op 16 komt, met een gemiddelde leeftijd die beduidend lager ligt dan op andere avonden. Van de zes aanwezige Duitse jongeren hadden er overigens drie deelgenomen aan ons protest tegen de Landmachtdagen.
SDS is een aan Die Linke gerelateerde studentenpartij in Münster – één van de grotere universiteiten in Duitsland met ook nog een aantal Hogescholen. Ze zijn vertegenwoordigd in de studentenraad, maar hebben daarin door hun beperkte omvang weinig invloed en richten zich dus vooral op buiten-universitaire, politiek-maatschappelijke onderwerpen. Elke woensdagavond hebben ze een vergadering en elke laatste woensdag van de maand een openbare bijeenkomst over het linkse gedachtengoed en actuele onderwerpen. Het thema oorlog en vrede is één van de thema’s waarmee ze zich bezighouden en net als Enschede voor Vrede waren ze op Goede Vrijdag die jaar aanwezig op de Ostermarsch in Gronau waarbij ze hun protest tegen deze uraniumverrijker vooral motiveren vanuit de link tussen uraniumverrijking en kernwapens. In Münster hebben ze een intensieve relatie met het ons ook bekende Bondsdaglid voor Die Linke, Hubertus Zdebel, en diens medewerker woont ook vaak hun vergaderingen bij. De actieve groep in Münster heeft een omvang van ongeveer 23 personen. Bij de openbare bijeenkomsten komen er vaak meer. Ook de andere politieke partijen “hebben” een aan hen gerelateerde studentenpartij, maar deze richten zich meer op de studentenraad en organiseren nauwelijks discussiebijeenkomst o.i.d.
Omdat in Enschede een tamelijk omvangrijke groep uit Duitsland afkomstige studenten studeert (vooral psychologie) en er in Enschede eigenlijk geen infrastructuur is met (links) geëngageerde studenten of jongeren, is door een aantal hier studerende SDS-jongeren een politieke discussiegroep gestart die elke maandagavond in het Bolwerk bij elkaar komt. Het gaat daarbij om een tiental jongeren. Tot dusverre uitsluitend Duitsers omdat het toch gemakkelijker is om ingewikkelde politieke discussies in je eigen taal te voeren, maar naarmate de meeste leden het Nederlands steeds beter beheersen wordt ook wel overwogen om eens Nederlandse jongeren mee te vragen. De afwezigheid van links-georiënteerde studentenorganisaties op de UT en op Saxion wordt later in de discussie wel geweten aan het feit het merendeel van de UT-studenten een technische opleiding doet waar het maatschap-pelijk engagement sowieso een stuk minder is, hoewel één van de Duitse studenten die bestuurskunde studeert ook bij zijn medestudenten een technocratische houding waarneemt en weinig kritische reflectie op de politiek-maatschappelijke omgeving waarbinnen deze processen zich afspelen. In Münster organiseert de SDS wel eens acties tijdens colleges als het optreden van de docent in hun ogen politiek onbetamelijk is.
SDS is geen onderdeel van de vredesbeweging, maar werkt hier in Münster wel mee samen. Met name met de FriedensKooperatieve Münster, Friko, een groep van een handvol vredesactivisten die regelmatig acties organiseert en bij de uitvoering daarvan een beroep doet op SDS en andere bondgenoten. Net als in Nederland is de Duitse vredesbeweging sinds het einde van de Koude Oorlog gedecimeerd: het centrale onderwerp waartegen men zich richtte (kernwapens en de verhouding tussen Oost en West) was in één keer weggevallen en in de jaren negentig splitste de vredesbeweging zich in voor- en tegenstanders van humanitaire interventies waarbij de oorspronkelijke vredespartij, Bündnis 90 / Die Grüne, vooral door Joschka Fisscher, grotendeels aan de kant van de voorstanders van humanitaire interventies kwam te staan en Die Linke zich aan de zijde van de tegenstanders schaarde. Het verhaal is vergelijkbaar met de situatie in Nederland, met dit verschil dat in de jaren vijftig in Duitsland sprake was van een brede beweging (inclusief de CDU) die een herbewapening van Duitsland niet zag zitten en die het NAVO-lidmaatschap als opgelegd beschouwde, terwijl Nederland in die periode nog een koloniale oorlog uitvocht, afscheid nam van het jarenlange neutraliteitsstreven en geheel vrijwillig tot de NAVO toetrad.
De verhouding tussen Friko en SDS Münster is dus die van een gelegenheidscoalitie, waarbij men elkaar vaak weet te vinden bij concrete acties, maar niet bezig is om structureel elkaars agenda te beïnvloeden. In 2014 organiserden Friko en SDS samen een protest tegen de aanwezigheid van de Bundeswehr met een informatiestand om jongeren te werven bij het Hafenfest in Münster. Men was uiteindelijk met een 15-tal deelnemers waarvan een deel zich met
rode verf liet besmeuren en voor dood bij de betreffende stand ging liggen. Een iets meer spectaculaire acties dan die van Enschede voor Vrede en SDS-studenten bij de Landmachtdagen. Resultaat was wel dat de Bundeswehr sindsdien niet meer aanwezig is op het jaarlijkse Hafenfest in Múnster. Dat kun je als succes beschouwen. Recenter hebben Friko en SDS in Münster een protestactie gevoerd tegen de Duitse deelname aan de oorlog in Syrië waarbij een demonstratie werd georganiseerd op de stoep van de Vredeszaal waar in 1648 de Vrede van Münster werd getekend (en SDS een uit Syrië afkomstig lid liet spreken die veel indruk maakte op de toehoorders) en brieven werden verstuurd aan de vier Münsterse leden van de Duitse Bondsdag (die uiteindelijk allevier met de partijlijn meestemden).

 

Vredestuin 12-5-16

 

Ook zonder de Friko organiseert SDS vredesacties. Zo is ze vaak aanwezig bij stands van de Bundeswehr op banen- en studiekeuzemarkten en heeft ze in december een aantal acties gevoerd in solidariteit met de slachtoffers van de Europese oorlogs- en vluchtelingenpolitiek. Eenmaal door lange stroken papier uit te rollen met daarop de namen van de mensen die bij Lampedusa zijn omgekomen en een andere keer door met linten de doorgang door straten in Münster te bemoeilijken en daarmee aandacht te vragen voor de barricades die Europese regeringen opwerpen tegen diverse groepen migranten. Beide acties leidden tot indringende gesprekken met inwoners van Münster. Met deze voorbeelden wilden de inleiders van SDS echter ook laten zien dat het soms ook echt raadzaam is om geëngageerde jongerenorganisaties vooral ook hun eigen agenda te laten bepalen en niet vanuit een “geves-tigde” vredesbeweging enkel als extra uitvoeringshulpjes te zien. Het kan niet zo zijn dat een groep oudere vredes-bewegers de lijnen uitzet en dat de jongeren dat verder maar hebben uit te voeren. SDS plant haar eigen activiteiten en werkt samen met anderen waar dat nuttig blijkt. Dat neemt niet weg dat SDS samenwerking met Friko Münster en Enschede voor Vrede op prijs stelt.
De in Enschede studerende Hendrik Kammeier, die samen met zijn in Münster studerende vriendin Lidia Bär de inleiding verzorgde, had dan ook ter voorbereiding van deze bijeenkomst gesproken met Hugo Elkemann, woordvoerder van de Friko Münster en ook nog een tijdlang aanwezig bij ons Landmachtprotest. Deze zou graag met Enschede voor Vrede willen spreken over gezamenlijke, Duits-Nederlandse, acties tegen het Duits-Nederlandse Legercorps dat haar hoofdkwartier in Münster heeft. Jan S herinnert zich dat we dat al eens gedaan hebben; in zijn herinnering ergens eind jaren ’90. Maar het kan geen kwaad het nog eens te doen. Volgens Hendrik zouden we daarover snel een keer in Münster moeten overleggen en we worden uitgenodigd voor een solidariteitsfeest op woensdagavond 25 mei a.s. in “die Barakke” in Münster. Voor gezamenlijke acties in Enschede staat men ook wel open en het lijkt erop alsof men ook wel geïnteresseerd is om onze (maandelijks) bijeenkomsten bij te wonen.
Op de laatste sheet van hun powerpointpresentatie stond nog te lezen: 1. Oorlog is nooit de oplossing
2. Oorlog begint hier
3. Vrede begint ook hier.
Jan Schaake
13 mei 2016