Iets meer dan 10 mensen, de helft oorspronkelijk uit Afrika en vrijwel diezelfde helft bovendien als spreker.
Eerste verhaal van iemand die uit Sierra Leoni is gevlucht. Sinds zijn aankomst als 19-jarige in 2002 woont hij in Enschede. Hij is nu uitgeprocedeerd. Jan Veltrop betaalt de kamer en € 30 leefgeld per maand wat andere kosten van levensonderhoud. Andere asielzoekers die oorlogssituaties zijn ontvlucht kunnen wel beroep doen op medische zorg etc. maar hij niet. Hij had gehoopt een leven op te kunnen bouwen, maar dat lukt niet zolang de papieren niet in orde zijn. Zes keer aanvraag afgewezen. Moet eigenlijk naar uitzendcentrum, maar om medische redenen kan dan niet. Jan Veltrop helpt op dit moment vijf mensen.
Een tweede spreker kwam eveneens als 19-jarige uit Sierra Leoni, maar al in 2001. In juni 2002 kwam hij in Enschede en moest toen verplicht inburgeren van minister Verdonk. Heeft hij gedaan en opleiding gevolgd. Werken bij bedrijf en ’s avonds naar school. MBO-diploma elektrotechniek gehaald. In 2004 liep zijn drie-jarige verblijfsvergunning af. Aanvraag tot permanente verblijfsvergunning werd vervolgens afgewezen. Sierra Leone was namelijk veilig volgens de IND. Twee jaar illegaal gebleven en blijven werken. Werkgever niets gezegd, maar die kwam erachter en vreesde de inspectie. De werkgever wilde hem graag houden en diende aanvraag bij IND in, maar ook dat werd afgewezen. Geen werk meer, ook moeten stoppen met opleiding. Daar werd hij depressief van. Naar mediant. Weer nieuwe aanvraag om medische redenen ingediend. Afgewezen, maar gewonnen in beroep bij de rechter. Dat was in 2011. Zaak moet nog steeds behandeld worden. Van de gemeente kreeg hij aanvankelijk € 250 voor huur, € 55 voor eten, maar dat is stopgezet vanwege bezuinigingen.
Hij is nu getrouwd met erkend vluchtelinge uit Guinnee en werkt nu als vrijwilliger bij een sportvereniging, vooral als technicus rond het pand.
Twee keer met Diederik Samnson gesproken toen deze in Enschede was. Beleid is beleid.
Nummer drie is uit Togo en woont nu vier jaar in Nederland. Aanvraag ingediend in 2010. IND heeft het afgewezen. De ambassade van Togo heeft niet meegewerkt aan terugkeer. Nu moest hij geboorteacte zien te krijgen. Maar dat wil de gemeente in Togo niet. Hij belandde op straat. In Ter Apel kreeg hij een lijstje telefoonnummers. De eerste nummers die hij belde gaven niet thuis, tot hij Jan Veltrop bereikte terecht gekomen. Geen kamer voor hem, maar toch bij vriend van Jan Veltrop ondergebracht. Hij woont nu zeven maanden in Enschede. Gevraagd naar contacten met Vluchtelingenwerk: die doen niets met uitgeprocedeerden. Verwijzen dan door naar IND.
De vierde is een man (Yusuf Yacoub) die in 1997 uit Irak kwam kreeg wel meteen verblijfsvergunning. Hij is al 17 jaar Nederlander. De regels zijn inmiddels flink veranderd. Hij was in Bagdad kunstenaar, docent aan de kunstacademie en bekend van televisie. Kreeg problemen met de zoon van Saddam Hoessein. Heeft veel achter moeten laten in Irak: goede baan, groot huis met veel land en drie auto’s. Met zijn gezin naar Jordanië gevlucht. In Jordanië was men al snel naar hem op zoek dus hij moest verder vluchten. Naar Nederland. In Enschede gekomen. Zijn vrouw (mode-ontwerpster) en hij zijn toen opnieuw begonnen. Hij heeft het duikcentrum en de bowlingzaal van Go Planet geschilderd en ook vier restaurants in die gebouwen daar. Toen hij daar bijna mee klaar was werd zijn huis aan de Nachtegaalstraat getroffen door de Vuurwerkramp. Dan denk je veilig te zijn en gebeurt er zoiets. Het was een hel. Met het huis gingen ook schilderijen, foto’s en certificaten die hij uit Irak had mee kunnen nemen verloren. Weer was hij alles kwijt. Bovendien kan hij niet meer werken sindsdien. In de Iran-Irak-oorlog was hij fotograaf en moest foto’s nemen van de doden en dat kwam door de Vuurwerkramp weer boven. Zeven jaar behandeld door Mediant. Heeft veel contact gehad bij de AKI maar toen hij een docentschap aangeboden kreeg kon hij dat nog niet aan. Hij kreeg toen nu een atelier en heeft flink van zich af kunnen schilderen. Geëxposeerd in Borne en in Enschede. Hij geeft nu schilderles aan 40 studenten en een heeft een wachtlijst van 50 mensen. In augustus wordt werk van hem tentoongesteld in de bibliotheek.
De vijfde en laatste spreker kwam uit Guinee. Hij kwam twaalf jaar geleden naar Nederland. Werd door IND “gekinkerd” (op straat gezet) en leefde een tijdlang in Amsterdam. Daar adviseerde iemand hem om het in Duitsland te proberen. Hij moest toen toch weer naar Nederland. Hij werd niet erkend door de IND, maar de IND erkende ook dat ze hem niet naar Guinee konden uitzetten. Hij belde een kennis die hem zei naar Enschede te komen. Dat was drie jaar geleden. Vluchtelingenwerk kon niets voor hem doen. Hij moest maar gaan bedelen, maar daarmee bouw je geen leven op. Onderwijs volgen en werken mag hij niet. Hij woont nu samen met twee andere sprekers in een huis in Twekkelerveld dat door Jan Veltrop wordt betaald. Hij kan niet blijven, hij kan niet terug, maar waar moet hij naar toe.
Vijf mensen van goede wil. Die iets van hun leven willen maken, maar wat hun door “ons” onmogelijk wordt gemaakt. De man uit Irak heeft het meeste tegenslag gekregen, maar kon gewoon doorbouwen omdat zijn status duidelijk is.
Jan Schaake
