“Vredeseducatie in Enschede” met Geart Bosma, 11 mei 2015
Geart vertelde dat het VredesInformatieCentrum (VIC) in Groningen ergens in de jaren ’80 tot stand is gekomen en een eigen ruimte in het centrum van de stad Groningen heeft. Het biedt onder andere onderdak aan de afdeling “Noord” van het Anti-Militaristies OnderzoeksKollektief (AMOK), waar Geart zelf ook bij betrokken is. Kort na de aanslagen van 11 september 2011 zat men daar bij elkaar wat nu juist een lokale vredesbeweging kon doen. Je kon verwachten dat een serie oorlogen zou losbarsten, dat vrijheden ingeperkt zouden worden en dat de verdraagzaamheid zou verminderen, met name ten aanzien van de islam. Als kleine plaatselijke vredesclub kun je daar op zich weinig tegen doen: “de geschiedenis rolt over de mensen heen”. Wat echter zorgen baarde is dat er een generatie op zou groeien die niet beter zou weten dat dit aan de hand was.
Dus werd besloten om gastlessen aan te bieden aan de hoogste klassen van het basisonderwijs. Deze keuze is vooral praktisch: voor een gastles wilde men 2 uur uit trekken en dat is op middelbare scholen lastiger en verder zul je daar (verschillende) vakdocenten moeten langs bellen die allemaal een eigen jaarprogramma hebben. Het basisonderwijs is wat dat betreft eenvoudiger. Bovendien zijn 11- en 12-jarigen erg nieuwsgierig en in die zin een dankbare doelgroep. In de loop van de afgelopen 14 jaar heeft het VIC gastlessen aangeboden in Groningen, Friesland en Drenthe en incidenteel ook in Zwolle en Amersfoort. Sinds enige tijd werkt men samen met het Vredesbureau in Eindhoven (dat een vergelijkbare geschiedenis heeft als het VIC) en dat de zuidelijke provincies beslaat en Geart zou het toejuichen als wij vanuit Enschede het Oosten voor onze rekening zouden meenemen.
Het doel van de gastlessen is: “kinderen nieuwsgierig maken naar de achtergronden van conflicten”. Dat is voor scholen meer verteerbaar maar ook meer verantwoord dan “het verspreiden van een antimilitaristische zienswijze”. Daarom worden de gastlessen ook aangeboden vanuit het VIC en niet door AMOK Noord. “Dat scheelt een hoop aanvragen voor gastlessen,” aldus Geart. In de gastlessen gaat het om de actualiteit (het bespreken van de achtergronden van conflicten die op dit moment in het nieuws zijn of die de klas om een andere reden bezig houden), de geschiedenis (nog weer eens wat dieper in gaan op die achtergronden), filosofische en ethische vragen en sociaal gedrag van de leerlingen zelf (vertalen van de aandacht voor achtergronden in conflicten elders op de wereld naar het hebben van aandacht voor de achtergronden in de eigen onderlinge conflicten).
Samen met het Vredesbureau Eindhoven geeft het VIC tussen de 100 en 150 gastlessen per jaar; verreweg de meeste overigens nog steeds in het Noorden. Dat is wel continu werken: eens in de zoveel tijd 20 tot 40 scholen aanschrijven; als er te weinig reacties komen erachteraan bellen en daarin vasthoudend zijn. Vooral in de maand april is de respons van scholen hoog, in verband met de naderende herdenking van de Tweede Wereldoorlog. Geart heeft dan soms 9 gastlessen per week. De gastlessen worden vooral gegeven op basisscholen in wat kleinere dorpen. In de steden, zoals Groningen zelf, is het aanbod van gastlessen en andere projecten veel groter terwijl dorpen vaak aangewezen zijn op gastlessen die gegeven worden door docenten die in de buurt wonen. Op de dag dat Geart in Enschede was had hij twee gastlessen in het Friese Stiens gegeven.
Zijn uitnodiging aan Enschede voor Vrede om de landelijke dekking completer te maken staat nog steeds.
